สิ่งที่แม่หลังคลอดทุกคนต้องเจอ ก็คือของเหลวที่ถูกขับออกมาจากมดลูกผ่านช่องคลอด เรียกกันว่า น้ำคาวปลา คือน้ำมีลักษณะเป็นเลือด คล้ายๆ กับตอนเป็นประจำเดือน ในบางคนอาจมีกลิ่นเหม็น ซึ่งจะมากหรือน้อยนั้นขึ้นอยู่กับคนแต่ละคน แตกต่างกันออกไป โดยสิ่งที่แม่หลังคลอดจะต้องให้ความสนใจคือการดูแลตนเองและการรักษาความสะอาดเพื่อป้องกันการติดเชื้อและปัญหาสุขภาพที่จะตามมาได้ ทั้งนี้หากพบว่าน้ําคาวปลาเป็นลิ่มเลือดนั่นเกิดจากอะไรและผิดปกติไหม เรามาดูกันเลย
น้ําคาวปลาเป็นลิ่มเลือด เกิดจากอะไร
น้ําคาวปลาเป็นลิ่มเลือด เป็นของเสียที่พบได้ในคุณแม่หลังคลอดทุกคน โดยร่างกายและมดลูกจะมีการขับออกมาในลักษณะคล้ายกับประจำเดือน หรือเป็นลิ่มเลือด ความเข้มของสีสามารถแยกได้ดังนี้
- หลังคลอดวันที่ 1-3 น้ำคาวปลา คือ สิ่งที่ถูกขับออกไปนี้จะเป็นในรูปร่างลิ่มเลือดขนาดเล็ก ถ้าใหญ่สุดจะไม่เกินผลลูกพลัม มีสีแดงเข้ม
- หลังคลอดวันที่ 4-10 จะเริ่มมีความเหลวออกมา และมีสีจางลงเป็นสีชมพู หรือน้ำตาล
- หลังคลอดวันที่ 10-14 มีลักษณะหนืดๆ คล้ายครีม หรือเจล สีของน้ำคาวปลาจะออกเป็นสีเหลืองๆ
สามารถสรุปได้ง่ายๆ ว่าน้ำคาวปลาที่ถูกขับออกจากร่างกายนั้นช่วงแรกๆ จะเป็นลิ่มเลือด เมื่อผ่านไปประมาณ 3-4 วันก็จะเหลวขึ้นอยู่ในลักษณะของเมือกแทน ซึ่งน้ำคาวปลาจะพบในแม่คลอดเองมากกว่าแม่ที่ผ่าคลอด
น้ําคาวปลาเป็นลิ่มเลือด ผิดปกติไหม
น้ําคาวปลาเป็นลิ่มเลือด เป็นเรื่องปกติของแม่หลังคลอด 1-3 วันแรก โดยช่วงนี้ร่างกายมีการขับของเสียออกมาในปริมาณมากไม่ต้องตกใจไปนะคะ เป็นเรื่องปกติ และไม่ได้เป็นอันตรายต่อคุณแม่อย่างแน่นอน เพราะช่วงที่คุณแม่กำลังตั้งท้องร่างกายมีการผลิตเลือดมากกว่าปกติ 50% เพื่อเตรียมความพร้อมที่จะสูญเสียเลือดตอนคลอด เมื่อคลอดเสร็จก็จะมีการขับเลือดเหล่านั้นออกจากร่างกาย
ลักษณะของน้ำคาวปลาที่ไม่ปกติ
แม่หลังคลอดที่มีความกังวลว่าน้ำคาวปลาผิดปกติหรือไม่นั้น จะต้องมีการสังเกตุตัวเองดูหากพบอาการเหล่านี้ควรรีบไปปรึกษาแพทย์อย่างเร่งด่วน
1. มีกลิ่นเหม็นมาก ทั้งเหม็นคาว เหม็นเน่า
2. น้ําคาวปลาเป็นลิ่มเลือดที่มีขนาดใหญ่มากเกิน สังเกตุง่ายๆ ใหญ่กว่าลูกกอล์ฟ ถือว่าเป็นภาวะเลือดออกผิดปกติ โดยลิ่มเลือดเหล่านี้อาจมีสาเหตุมาจากการที่คุณแม่กินยาขับเลือด หรืออีกกรณีคือมีชิ้นส่วนของรกตกค้าง ทำให้มีการติดเชื้อในโพรงมดลูก จึงเกิดความผิดปกติและทำให้เลือดแข็งตัวเป็นก้อนใหญ่ๆ ได้มากขึ้น
3. มีน้ำคาวปลาไหลออกมานานผิดปกติ เกินกว่า 4-6 สัปดาห์ ให้รีบพบคุณหมอ
4. กรณีที่แม่หลังคลอดมีน้ําคาวปลาเป็นลิ่มเลือดออกเยอะเกินไป ถึงขั้นที่จะต้องมีการเปลี่ยนผ้าอนามัยทุกชั่วโมง แบบนี้ถือว่าน้ำคาวปลาอยู่ในเกณฑ์ที่ผิดปกติแล้ว
5. น้ำคาวปลามีสีแดงสด เป็นระยะเวลานานกว่า 4 วัน แม้ว่าจะมีการพักผ่อนแล้วก็ตาม
6. หลังจากที่น้ำคาวปลาเริ่มจางแล้วกลับมามีสีแดงสดอีก
7. ไข้ขึ้น มีอาการปวดท้องส่วนล่าง มีอาการเวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย ไม่มีเรี่ยงแรง ต้องรีบพบหมออย่างเร่งด่วน
เรื่องเกี่ยวกับน้ำคาวปลา ที่คุณแม่ต้องรู้
ในช่วงที่แม่หลังคลอดมีน้ำคาวปลา สามารถดูแลตัวเองได้ดังนี้
1. ดูแลรักษาความสะอาดอวัยวะเพศให้สะอาดอยู่เสมอ โดยไม่จำเป็นต้องฟอกสบู่บริเวณอวัยวะเพศ เพียงแค่ล้างทำความสะอาดและอาบน้ำอย่างน้อยวันละ 1 ครั้งเพื่อลดความหมักหมมและกลิ่นคาวเลือด
2. ช่วงนี้ให้ใช้ผ้าอนามัยสำหรับคุณแม่หลังคลอดไปก่อน หลีกเลี่ยงการใช้ผ้าอนามัยแบบสอด หรือถ้วยอนามัย เป็นการป้องกันการติดเชื้อเนื่องด้วยยังเป็นช่วงที่มดลูก หรือช่องคลอดยังไม่ฟื้นตัวหายดี จนกว่าคุณหมอจะนัดเพื่อตรวจช่องคลอดหลังคลอด 6 สัปดาห์
3. จะต้องมีการจัดเตรียมผ้าอนามัยให้มากพอ เพราะหลังคลอดคุณแม่จะมีน้ำคาวปลาออกมาในปริมาณที่เยอะมาก
4. เพื่อลดการติดเชื้อ ก่อนที่จะมีการเปลี่ยนผ้าอนามัยจะต้องมีการล้างทำความสะอาดมือก่อน
5. แม่หลังคลอดใหม่ๆ ไม่ควรยกของหนัก หรือทำงานหนักๆ เนื่องจากมดลูกยังไม่แข็งแรงอาจมีอันตรายเกิดการอักเสบได้
6. ช่วงนี้ร่างกายมีการสูญเสียเลือดจำนวนมาก ดังนั้นจะต้องมีการบำรุงและกินอาหารที่มีธาตุเหล็กสูงเพื่อจะได้เข้าไปเสริมสร้างการผลิตเม็ดเลือด
7. จะต้องมีการเปลี่ยนผ้าอนามัยทันทีที่เห็นว่าเต็ม ไม่ปล่อยให้เกิดการหมักหมม อับชื้น เพราะสิ่งเหล่านี้อาจสร้างความอันตราย มีการสะสมของเชื้อโรคเข้าสู่ช่องคลอดได้
8. ลดการติดเชื้อด้วยการไม่แช่อ่าง หรือว่ายน้ำ เป็นช่วงที่มดลูกเปิดอยู่ น้ำอาจเข้าสู่ช่องคลอดได้ง่าย
9. คุณหมอจะแนะนำให้มีการงดกิจกรรมทางเพศไปก่อนอย่างน้อย 3 เดือน เพื่อมดลูกสามารถฟื้นฟูกลับมาปกติเหมือนเดิมได้อย่างรวดเร็ว
10. แม่หลังคลอดจะต้องมีการเลือกเสื้อผ้าที่ใส่สบาย ไม่รัดรูปเกินไป จะได้ป้องกันการอับชื้น หรือไปกดทับบริเวณแผลผ่าตัดในเคสผ่าคลอด
น้ําคาวปลาเป็นลิ่มเลือด เป็นเรื่องปกติที่แม่หลังคลอดจะต้องมีทุกคน หากมีการดูแลตัวเอง รู้จักที่จะสังเกตุความผิดปกติ ก็ไม่มีอะไรที่น่าเป็นหวง โดยน้ำคาวปลาจะค่อยๆ ลดลงและหมดไปหลังจากคลอดไม่เกิน 4 สัปดาห์ อย่างไรก็ตามช่วงนี้อาจต้องมีการดูแลตัวเอง หมั่นทำความสะอาด พักผ่อนและดื่มน้ำให้มากๆ ด้วยนะคะ
= = = = = = = = = = = =
ติดตามความรู้ดี ๆ และสาระดี ๆ เพิ่มเติม สำหรับแม่ตั้งครรภ์ และลูกน้อย ได้ที่ www.konthong.com หรือ ร่วมพูดคุยแลกเปลี่ยนกัน ได้ที่
https://www.facebook.com/teamkonthong/
We promise to provide the knowledge and know-how for new mom. More and more solutions about how can you grow up your baby. Feel free to contact us if any problems have occurred or have any questions you would like to know. Don’t forget to follow and keep in touch with us on Facebook
https://www.facebook.com/teamkonthong/
บทความน่ารู้ เพิ่มเติม คลิกเลย …..
1.ภาวะตกเลือดหลังคลอด จะรับมืออย่างไร และป้องกันยังไงดี
2.เล่าสู่กันฟัง ประสบการณ์ท้องลม เตือนแม่ๆ มีอาการแบบนี้รีบหาหมอด่วน