ผู้หญิงเมื่อถึงวัยเจริญพันธุ์ก็จะมีประจำเดือนกันทุกคน ประจำเดือนหมายถึงการมีเลือดออกจากช่องคลอดเป็นประจำทุกเดือน โดยปกติแล้วประจำเดือนจะมาทุก ๆ 25-28 วัน แต่ถ้าหากประจำเดือนมาช้า หรือมาไม่ปกติ เช่น บางเดือนมามาก บางเดือนมาน้อย บางเดือนก็ไม่มาเลย ไม่ควรมองข้ามเพราะนี่อาจจะเป็นสัญญาณบอกความผิดปกติของร่างกาย ประจำเดือนมาไม่ปกติ เกิดจากอะไร และจะมีวิธีรักษาดูแลตัวเองอย่างไรเพื่อให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ เรามาหาคำตอบไปพร้อม ๆ กันในบทความนี้กันดีกว่า
ประจำเดือนมาไม่ปกติ เกิดจากอะไร
ประจำเดือนมาไม่ปกติ เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ใครที่มีประจำเดือนมาเป็นปกติทุกเดือนแล้วอยู่ ๆ ประจำเดือนขาดไป หรือมาไม่ปกติ บางเดือนมามาก บางเดือนมาน้อย หรือไม่มาเลย ความผิดปกติต่าง ๆ เกี่ยวกับประจำเดือนสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุดังนี้
1.การให้นมบุตร
การให้นมบุตรก็เป็นสาเหตุของประจำเดือนมาไม่ปกติได้ เนื่องจากขณะที่ให้นมบุตรร่างกายจะผลิตฮอร์โมนโปรแลคติน (Prolactin) สูงมากกว่าปกติ และฮอร์โมนตัวนี้เองที่เป็นตัวไปยับยั้งการมีประจำเดือน ทำให้คุณแม่ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร ประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือไม่มาเลยตลอดหลายเดือน
2.การเสียสมดุลของฮอร์โมนเพศ
การเสียสมดุลของฮอร์โมนเพศ หรือการที่ฮอร์โมนเอสโตรเจนและเทสโทสเตอโรนในเพศหญิงก็เป็นสาเหตุที่ทำให้ เมนส์ไม่มา หรือประจำเดือนขาด เพราะอาจเป็นการสืบเนื่องจากโรคถุงน้ำในรังไข่หลายใบ ผู้ป่วยจะมีประจำเดือนน้อยกว่า 9 ครั้งต่อ 1 ปี หรือมีรอบเดือนห่างกันเกินกว่า 35 วัน
3.ยาคุมกำเนิด
การหยุดใช้ยาคุมกำเนิดอาจจะทำให้ประจำเดือนมาผิดปกติได้ในช่วง 6 เดือนแรก เพราะการทานยาคุมกำเนิดเป็นการยับยั้งการตั้งครรภ์ ด้วยการไม่ให้ไข่ในร่างกายตก ภายใต้ฤทธิ์ของฮอร์โมน และหากมีการหยุดทานยาก็จะทำให้ประจำเดือนมาไม่เป็นปกติได้
4.ความเครียด
ความเครียดก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้ประจำเดือนมาไม่ปกติ เพราะเมื่อเกิดความเครียดขึ้นมาร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งจะไปรบกวนการทำงานของสมองส่วน ไฮโปทาลามัส ส่งผลทำให้ประจำเดือนมาช้า และมาไม่เป็นปกติ ทั้งนี้การออกกำลังกายอย่างหักโหมก็จะทำให้ร่างกายหลั่งสารคอร์ติซอลออกมาได้เช่นกัน
5.เนื้องอกบริเวณมดลูก
อีกหนึ่งสาเหตุที่ไม่ควรมองข้าม ที่ทำให้ ประจำเดือนมาไม่ปกติ นั่นก็คือเนื้องอกบริเวณมดลูก หรือมีก้อนบริเวณผนังมดลูกอาจจะมีทั้งขนาดที่เล็กและขนาดที่ใหญ่ แต่ล้วนเป็นสาเหตุทำให้การมีประจำเดือนมามากกว่าปกติ และมาน้อยกว่าปกติ
6.เยื่อบุโพรงมดลูกขึ้นผิดที่
เยื่อบุโพรงมดลูกขึ้นผิดที่ก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้ประจำเดือนมาไม่เป็นปกติ ซึ่งในปัจจุบันยังไม่พบสาเหตุแน่ชัด อาจจะพบเซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกเติบโตนอกโพรงมดลูก บริเวณรังไข่ ท่อนำไข่ เป็นต้น
7.วัยทอง
เมื่อเข้าสู่วัยทองการทำงานของรังไข่จะไม่ปกติ ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง ส่งผลทำให้ผู้หญิงที่อยู่ในช่วงวัยทอง ประจำเดือนมาไม่ปกติ อาจจะมามาก หรือมาน้อย หรือบางครั้งอาจจะห่างนานถึง 60 วันเลยทีเดียว
ประจำเดือนมาไม่ปกติ อาจบอกความผิดปกติใดได้บ้าง
อย่างไรก็ตามภาวะ เมนส์ไม่มา หรือมาไม่เป็นปกติ นอกจากสาเหตุข้างต้นแล้ว ประจำเดือนมาไม่ปกติ ยังสามารถบอกภาวะโรคแทรกซ้อนความผิดปกติของร่างกายหลาย ๆ อย่างได้ด้วยอย่างเช่น
- มะเร็งมดลูกหรือมะเร็งปากมดลูก
- การตั้งครรภ์นอกมดลูก
- เนื้องอกบริเวณมดลูก
- รังไข่เสื่อมก่อนกำหนด
- ภาวะถุงน้ำในถุงไข่หลายใบ
อาการที่บ่งบอกว่าประจำเดือนไม่ปกติ
เมื่อเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ตั้งแต่ 12 -15 ปี ผู้หญิงจะมีประจำเดือน หรือมีเลือดออกมาจากช่องคลอด ซึ่งเป็นสัญญาณบ่งบอกว่าเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์แล้ว การมีประจำเดือนมาทุก ๆ 25-28 วันถือเป็นเรื่องปกติ แต่หากประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ บางเดือนมามาก บางเดือนมาน้อย หรือบางเดือนไม่มาเลย นี่อาจจะเป็นสัญญาณบอกความผิดปกติของร่างกาย สัญญาณที่บ่งบอกว่าประจำเดือนมาไม่เป็นปกติก็จะมีดังนี้
- ประจำเดือนขาด ประจำเดือนขาดตั้งแต่ 3 รอบขึ้นไป ในผู้หญิงที่อยู่ในช่วงวัยเจริญพันธุ์
- ประจำเดือนมามาก คือการมีประจำเดือนมาติดต่อกันนานเกิน 7 วัน และมีเลือดออกมาในปริมาณที่มากกว่าปกติ ต้องคอยเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อย ๆ หรืออาจมีลิ่มเลือดขนาดใหญ่เท่าเหรียญบาทออกมากับประจำเดือนด้วย
- ประจำเดือนมาน้อย หมายถึงประจำเดือนมาน้อยกว่า 2 วันต่อรอบเดือน
- ประจำเดือนห่าง หรือการมีประจำเดือนมาห่างกันนานเกิน 35 วันในหนึ่งรอบ หรือในหนึ่งปีมาเพียงแค่ 5-9 ครั้งเท่านั้น
- ประจำเดือนมาบ่อย คือการที่มีประจำเดือนมาบ่อยทิ้งระยะห่างสั้นกว่า 20 วัน
ดูแลตัวเองอย่างไร หากประจำเดือนมาไม่ปกติ
สำหรับสาว ๆ ที่มีภาวะ ประจำเดือนมาไม่เป็นปกติ สามารถดูแลตัวเองได้ด้วยวิธีดังต่อไปนี้ จะช่วยให้ร่างกายแข็งแรงปรับสมดุลร่างกายได้และทำให้กลับมามีประจำเดือนแบบปกติได้
- ดูแลสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ โดยการพักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ ดื่มน้ำเปล่ามาก ๆ และไม่ออกกำลังกายหักโหมเกินไป
- ลดความเครียดด้วยการนั่งสมาธิ หางานอดิเรกทำเพื่อสร้างความสุขให้กับตัวเอง
- รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน
- ไปพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอ เพื่อตรวจภายในเป็นประจำทุกปี
ประจำเดือนมาไม่ปกติ ไม่ควรมองข้าม เพราะอาจจะเป็นความผิดปกติทางร่างกายและภาวะแทรกซ้อนโรคอื่น ๆ ได้ หากพบว่าประจำเดือนมาไม่เป็นปกติ บางทีมามาก มาน้อย หรือทิ้งระยะเวลานานมากกว่า 35 วัน ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุที่แท้จริง หากพบความผิดปกติใดแพทย์จะสามารถรักษาได้ทันท่วงที
= = = = = = = = = = = =